Hooghalen, 22 augustus 2022
Beste Eveline,
Ook ik ontstak zojuist in woede nadat jouw woorden in het NOS-journaal tot mij waren gekomen. Het lezen van Marga Minco’s Het bittere kruid zou het leesplezier van jongeren vakkundig eruit rammen. Woedend ben ik om deze uitspraak, woedend om de denigrerende en agressieve toon (eruit rammen) die totaal in tegenspraak is met de subtiele en beschaafde taal van Marga Minco, woedend omdat je juist dít boek koos.
Waarom, Eveline Aendekerk, nou net dit wonder van taal, dat de meest omvangrijke moordpartij uit de twintigste eeuw op een diepmenselijk niveau onder woorden weet te brengen? En alhoewel het al 65 jaar geleden verschenen is, is de toegankelijke en sobere stijl van Marga Minco nog voor geen millimeter verouderd. Integendeel. Elk woord staat nog altijd op zijn plek.
Waarom koos je juist dit boek uit voor je hoon? Is het gebrek aan historisch besef, aan empathie of moet ik hier iets kwaadaardigs achter zoeken? Mogen jongeren niet meer over de Holocaust lezen, Eveline? Voor een organisatie als het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, die zich dagelijks inspant om door middel van educatie kinderen en jongeren op hun eigen niveau te vertellen over de moord op de 102.000 Joden, Roma en Sinti in Nederland, zijn jouw woorden ook een klap in het gezicht.
Over Het bittere kruid kun je in onze recente tentoonstelling De Herinnering aan kamp Westerbork lezen dat dit het bekendste boek is dat vertelt over de Holocaust. Het boek gaat over de lotgevallen van een Joodse familie die tijdens de bezetting uiteengerukt wordt, beschreven vanuit het oogpunt van een kind dat worstelt met eenzaamheid en schuldgevoel. Het is bij verschijning een onmiddellijke bestseller onder met name ook jongeren in het voortgezet onderwijs. En uitgerekend dat boek, diskwalificeer jij bij de NOS….
Woedend ben ik ook omdat je aan mijn (verre) tante komt, Eveline. Een vrouw dankzij wie wij Minco’s mede onze naam met eer en trots dragen. En ze leeft nog (ze is 102 jaar oud). Het laatste wat haar toekomt zijn jouw oliekoekendomme uitspraken.
Zelden sloeg echter mijn woede zo snel om in trots en blijdschap. Talloze leraren Nederlands twitterden je om de oren. Hoogleraar letterkunde van de Radboud Universiteit Jos Joosten prees Het bittere kruid terecht de hemel in en noemde het technisch perfect, verbijsterend en oneindig subtiel. Een boek dat ‘ook voor hedendaagse jongeren pijnlijk invoelbaar maakt wat de Jodenvervolging betekende op microniveau’.
Wat ik nu wel eens zou willen weten, Eveline, is wat jongeren er eigenlijk zelf van denken. Daarom bestellen wij vandaag een enorme stapel van dit wonderschone boekje (op gevaar van beschuldiging van nepotisme), en de eerste middelbare school die na de zomervakantie volgende week bij ons op bezoek komt, die delen we het uit. Het is 4 VMBO van het CSG Calvijn uit Rotterdam. Ze komen met 90 leerlingen en ik zie hun TikTok-, Twitter- of Insta-recensies graag tegemoet. Of old school op papier mag ook. Don’t mess with the Minco’s, Eveline Aendekerk. Wie aan tante Marga komt, die komt aan mij!
Bertien Minco
Algemeen directeur
Lees hier de reactie van Eveline Aendekerk, met excuses aan Marga Minco.
