Het is een houten beeldje van een jongen van een jaar of twaalf, gekleed in een blouse, korte broek, hoge sokken en wandelschoenen. Op het voetstuk zijn de initialen E.B. ingekrast en is het jaar 1941 duidelijk zichtbaar. Het beeldje zou geschonken zijn aan Jacques Schol, directeur van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.
Een soortgelijk voorwerp kwam nog niet eerder in de collectie van het Herinneringscentrum terecht. Er was dus geen vergelijking mogelijk. De initialen E.B. zeiden de medewerkers van de afdeling collectie ook niets.
Een raadsel dus. Het beeldje oogt Duits, romantisch Duits. Je zou bijna zeggen dat de jongen een verbeelding is van de idealen in de jaren dertig, zoals dat werd gedragen door de aanhangers van het nationaalsocialisme.
Inge Winter
We kregen het beeldje van Inge Winter (1931). We hadden al eerder een schenking van haar gekregen. Ze kwam na de Reichskristallnacht, vanuit woonplaats Essen, in Nederland terecht. Na kampen in Schoorl, Elspeet en Sluis werd ze met haar Joodse vader en niet-Joodse moeder in juli 1940 naar Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork gestuurd. Ze werden ondergebracht in een aparte barak, barak nummer 41: voor de gedoopte Joden. Onder de bewoners bevonden zich ook veel niet-Joden. Zij behoorden tot de zogenoemde gemengd-gehuwden.Een onderdeel van de schenking waren portret tekeningen waarop Inge stond afgebeeld. De tekenaar was Alexander Höllander, die een vergelijkbare weg naar kamp Westerbork had afgelegd. Inge vertelde mij na de overdracht: ‘Als ik nog wat tegenkom, dan hoor je van me.’
Het beeldje
Het is een paar jaar later, van een goede vriend van Inge hoor ik, dat er nog een aantal tekeningen zijn opgedoken. Hij wil ze graag bezorgen. Bij het zien van een van de tekeningen gaat een schok door mij heen. ’Het beeldje’. Maar niet alleen het beeldje, ook de maker ervan is door Alexander Höllander vereeuwigd. Naast de initialen AH, staat er als toevoeging: april 1941.Het beeldje is dus in kamp Westerbork gemaakt en de vervaardiger was net als Inge Winter en Alexander Höllander een vluchteling en een bewoner van het kamp geweest.
Erich Wilhelm Brockmeier
Met deze nieuwe aanwijzingen kost het de medewerkers van de afdeling collectie weinig tijd om de initialen E.B. te achterhalen. Ze staan voor Erich Wilhelm Brockmeier (1906). Als niet-Jood kwam hij met zijn Joodse vrouw en drie zonen net als Inge Winter en Alexander Hollander op 17 juli 1940 in kamp Westerbork terecht. Ze sliepen in dezelfde barak en brachten er hun vrije tijd door. Bij het bestuderen van de andere tekeningen kan ik maar tot een conclusie komen: Hans Adolf (1931) - Erich’s oudste zoon - heeft model gestaan voor het houten beeldje.De hoofdrolspelers werden, omdat ze allen gemengd-gehuwd waren of uit een gemengd-gehuwd gezin kwamen, op 13 juli 1942 uit kamp Westerbork ontslagen. Op deze manier ontkwamen ze aan deportatie naar de vernietigingskampen in het Oosten.
Guido Abuys
Conservator Herinneringscentrum Kamp Westerbork
