In Memoriam: Lous Steenhuis-Hoepelman (1941-2023)

woensdag, 05 april 2023

Begin deze week kregen we het verdrietige bericht dat Lous Steenhuis-Hoepelman, oud-gevangene van kamp Westerbork, is overleden. Sinds 2006 vertelde zij haar verhaal als gastspreker op scholen en bereikte op die manier duizenden leerlingen en docenten. Lous had de gave haar heftige verhaal zorgvuldig aan te passen op de leeftijd van de kinderen aan wie zij vertelde. Regelmatig werden wij door docenten gebeld met de vraag of Lous weer zou kunnen langskomen.

Ook jongeren waren enthousiast:  “Lieve Lous, wij willen u ontzettend bedanken voor uw bezoek aan onze klas.  Het was heel waardevol om uw verhaal te mogen horen. Wij hopen dat u nog heel lang op scholen langs kunt gaan en uw verhaal kunt delen”, schreef een leerling in 2017. Naast haar gastlessen sprak Lous meerdere keren in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork tijdens ooggetuigenlezingen en was ze betrokken bij het voorlezen van de 102.000 namen.

Dreigend gevaar

Lous Steenhuis-Hoepelman werd geboren op 16 mei 1941 in een Joods, politiek bewust gezin in Amsterdam. Als lid van de communistische partij wisten haar ouders, Louis Hoepelman en Rosa Kwieser, al voor de oorlog dat de opkomst van het nationaalsocialisme in Duitsland niet veel goeds kon betekenen, zeker niet voor de Joden. Bij het uitbreken van de oorlog namen zij dan ook direct deel aan het verzet.

Een onbekend kind

In 1942 werd dit te gevaarlijk en moesten ze onderduiken. Lous werd bij een halfbroer van vader ondergebracht in Bussum. Haar ouders verbleven op andere onderduikadressen. Vader werd verraden en via Westerbork op transport gesteld naar Auschwitz, waar hij op 28 februari 1943 werd vermoord. In 1943 werd de kleine Lous ondergebracht op een ander onderduikadres in Amsterdam. Ook zij werd verraden. Via de gevangenis op de Weteringschans kwam ze terecht in Kamp Westerbork. Omdat Lous als kind zonder papieren in het kamp aankwam werd ze genoteerd op een lijst van 'onbekende kinderen'. In 1944 werden alle 51 'onbekende kinderen' naar Bergen-Belsen en later naar Theresienstadt gedeporteerd. Dit kamp werd in mei 1945 door het Rode Leger bevrijd. Lous keert terug naar Nederland en wordt herenigd met haar moeder. Over de onbekende kinderen verscheen in 2022 een podcast van de NOS, waarin ook Lous’ verhaal te horen is.

We nemen afscheid van een vriendelijke en warme vrouw, iemand die haar heftige geschiedenis kon omzetten tot een krachtige boodschap met hoop voor de volgende generatie. We zullen haar missen en wensen haar familie en dierbaren veel sterkte toe.