De Westerborkfilm is na ruim 75 jaar gerestaureerd. Dit Unesco documentair erfgoed is een jaar lang intensief onder handen genomen. Het heeft een schone en rustige film opgeleverd die anderhalve keer langer duurt.
In het doorgangskamp Westerbork zijn in het voorjaar van 1944 filmbeelden opgenomen. Op de beelden is vooral de bedrijvigheid van het kamp te zien, maar ook het transport van 19 mei naar Auschwitz en Bergen-Belsen is gefilmd. Direct na de Tweede Wereldoorlog zijn 10 blikken met films gevonden. Het gaat om ruwe, grotendeels ongemonteerde opnames. Deze bij elkaar horende films zijn ‘De Westerborkfilm’ genoemd. De film is onderdeel van de collectie NIOD en wordt zorgvuldig bewaard bij Beeld en Geluid. Vanaf 19 mei is de tentoonstelling over de film, Gevangen in beelden, te zien in ons museum.
Historie van gebruik
Na 75 jaar van gebruik en kopiëren bevatten de films krassen, vuil, (mee gekopieerde) slechte lassen en schade. Het beeld was instabiel en onrustig geworden. De Westerborkfilm was hard aan een restauratie toe. Een restauratie met respect voor de oorspronkelijkheid van het materiaal. Die bestaat uit het digitaal oppoetsen en stabiliseren van de beelden, met een zo min mogelijke aantasting van de korrelstructuur van de film. En niet onbelangrijk: zonder zichtbare nieuwe artefacten te creëren.
Onderzoek en vondsten
Twee jaar hebben de voorbereidingen geduurd. Alle filmblikken zijn uit de depots van Beeld en Geluid en collega-instituut Eye Filmmuseum gehaald. In totaal bleken er 23 filmblikken te zijn. Veel films waren identieke kopieën van elkaar, maar soms was de volgorde van de shots anders. En tussen die stapel blikken doken twee haarscherpe, originele negatief films op.
Waarom deze vondst een grote ontdekking was lees je op de website van Beeld en Geluid.
Online en in depot
Na de restauratie is er een vertoningskopie gemaakt. Voor deze kopie is er een grading gedaan, zodat de 8 verschillende films meer één geheel lijken. Deze versie is aangepast op de originele afspeelsnelheid van 16 beelden per seconde. De mensen in de film lopen nu niet meer te snel. Het gevolg is wel dat de film nu 2,5 uur duurt.
Een restauratie is een proces waarbij continu keuzes worden gemaakt. Hoe ver ga je in het weghalen van onvolkomenheden en wat laat je staan? Lees meer op de website van Beeld en Geluid.
