Nationaal Coördinator Antisemitisme Bestrijding Eddo Verdoner bij Dodenherdenking Kamp Westerbork
maandag, 27 maart 2023
In 2023 is het 80 jaar geleden dat de negentien treinen van kamp Westerbork naar Sobibor vertrokken. Één van die transporten vertrok op 4 mei 1943, van de 1.187 gedeporteerden overleefde niemand het transport. In het programma van de Dodenherdenking op 4 mei 2023 bij het Nationaal Monument Westerbork is er dit jaar bijzondere aandacht voor Sobibor.
Tijdens de jaarlijkse Dodenherdenking op de historische plek worden alle Joden, Sinti & Roma, die via kamp Westerbork uit Nederland zijn weggevoerd, herdacht. Het herdenkingsprogramma begint om 19:00 uur met een Stille Tocht over de ‘Boulevard des Misères’ en is vrij toegankelijk voor publiek. Nationaal Coördinator Antisemitisme Bestrijding Eddo Verdoner spreekt een overdenking uit.
De sporen die de Tweede Wereldoorlog achterliet
De oorlog begon voor de Joodse Max van Trommel (1932) in 1940 met het bombardement op Rotterdam: waarbij de voorgevel van zijn huis instortte. Zijn vader vluchtte naar Engeland. Max bleef met zijn moeder en jongere broertje achter, onder de zorg van zijn grootouders. In 1942 doken zij gescheiden van elkaar onder. Na de bevrijding, drie jaar later, was zijn gezin uit elkaar gegroeid. Hij kreeg te horen dat zijn opa en oma in Sobibor waren vermoord. Tijdens de Dodenherdenking bij het Nationaal Monument Westerbork vertelt Max over de sporen die de oorlog achterliet in zijn leven.
Verdwenen muziek van de vervolgde en vermoorde componist Leo Smit
Studenten van het Prins Claus Conservatorium spelen muziek van de Joodse componist Leo Smit (1900, Amsterdam). Hij was de eerste student die cum laude afstudeerde aan het Conservatorium van Amsterdam. Het werk dat hij schreef in zijn studietijd in 1922 werd uitgevoerd door het Concertgebouworkest. Vele grote en belangrijke werken volgden. Zijn laatste compositie is de Sonate voor fluit en piano, die hij in februari 1943 voltooide. Begin april 1943 werd Leo Smit via de Hollandse Schouwburg op transport gesteld naar doorgangskamp Westerbork. Op 27 april 1943 werd Leo Smit gedeporteerd naar Sobibor waar hij op 30 april wordt vermoord.
Ter herinnering, herdenking en nagedachtenis
Chazzan Oz Shasha zingt de lofzang Kaddisj en het gebed Jizkor, ter herinnering, herdenking en nagedachtenis aan de slachtoffers. Freddie Huizeling luidt de uit het kamp afkomstige Westerborkklok. De Nederlandse vlag van Salomon Mol hangt halfstok. Salomon komt op 3 oktober 1942 in kamp Westerbork terecht, maar vlucht op 8 oktober uit het kamp. Deze vlag werd na de bevrijding 75 jaar lang door Salomon en zijn nazaten uitgehangen. Na de twee minuten stilte is er gelegenheid om bloemen te leggen bij het Nationaal Monument Westerbork.
Overdag zijn er lezingen van kampoverlevende Jetty Hartog-Melkman (1938) en onderduikoverlevende Naomi Waas (1942) in het museum van kamp Westerbork. Zeven jonge theatermakers van Roestvrij theater spelen de voorstelling Sjiwwe voor Sobibor op de historische plek van kamp Westerbork.
De Dodenherdenking op 4 mei 2023 bij het Nationaal Monument Westerbork is live te volgen via RTV Drenthe. Kijk voor het volledige middag- en avondprogramma van de Dodenherdenking op de website www.kampwesterbork.nl.
