Kamp Westerbork als wrang erfgoed

vrijdag, 27 januari 2023

Vanaf 27 januari tot en met 19 maart 2023 is in het Herinneringscentrum kamp Westerbork de tentoonstelling Kamp Westerbork als wrang erfgoed te zien. Binnen hun gastconservatorschap onderzoeken studenten en hoogleraren erfgoedstudies van de Universiteit van Amsterdam een in 2009 afgebrande ‘authentieke’ Westerbork barak. Daarbij staat niet de ‘historische werkelijkheid’ van de barak centraal, maar juist het beeld dat dit ‘icoon van de Holocaust’ in de afgelopen 80 jaar heeft opgeroepen.

Hoe vergeten erfgoed ineens wereldnieuws werd

Nadat barak 64 in 1958 aan een boer in de Groningse plaats Veendam werd verkocht, raakte het gebouw in de vergetelheid. Decennialang waren er geen concrete plannen de barak weer naar Westerbork te halen. Tot 2009 -  in dat jaar zou barak 64 naar het Herinneringscentrum worden overgebracht om daar voor educatieve doeleinden te worden gebruikt. Zo ver kwam het echter niet. Kort voor de geplande terugkomst werd de barak door een pyromaan in brand gestoken en werd hiermee wereldnieuws. Er werden zelfs Tweede Kamervragen gesteld over het terugbrengen van alle resterende barakken naar Westerbork.

Waarom was er plotseling zo veel aandacht voor het behouden van dit materiële erfgoed, terwijl er decennialang weinig tot geen interesse was geweest? Op welke manier symboliseert de omgang met barak 64 de bredere discussie rondom beladen erfgoed?

In de tentoonstelling Kamp Westerbork als wrang erfgoed wordt met verschillende voorwerpen, persoonlijke verhalen en audiovisuele bronnen aandacht besteed aan de functies van barak 64 en de uiteenlopende betekenissen die zowel tijdens als na de oorlog aan dit gebouw werden toegekend. Bezoekers worden daarnaast geprikkeld na te denken over hun eigen perspectief op erfgoed in het algemeen en de omgang met barak 64 in het bijzonder.