Valse hoop
Om te trachten het leven een zo'n normaal mogelijke gang te laten gaan, stimuleerde kampcommandant Gemmeker allerlei ontspanningsmogelijkheden. Dit uiteraard ook voor zijn eigen verstrooiing. Het is niet teveel gezegd dat kamp Westerbork het beste cabaret van Nederland bezat, in aankleding, in peil van programma's en in niveau van optredenden. De Bühne-gruppe kreeg vele faciliteiten om bonte avonden met cabaret, koor, orkest en ballet te organiseren. Daarnaast vonden er toneelvoorstellingen en muziekuitvoeringen plaats. Ook werden er sportwedstrijden gehouden: voetballen, atletiek en boksen. Het kunnen deelnemen aan dergelijke activiteiten was niet onbelangrijk. Het gaf niet alleen allerlei voorrechten, het meest wezenlijke was dat men vooreerst werd vrijgesteld van deportatie.
In het kamp was er alles op gericht om de Joden de indruk te geven dat men naar werkkampen in Oost-Europa zou worden gestuurd. Het leven zou er zwaar, hard en eentonig zijn, maar er zou te leven zijn. En in ieder geval zouden gezinnen en families bijeen blijven. Zo was de gegeven informatie. Uit kampen als Auschwitz kwamen dan ook wel eens brieven, waarin gemeld werd dat er hard gewerkt moest worden, maar dat men het goed maakte. Twijfel kwam er als er treinen vertrokken met alleen ouden van dagen, zieken of kinderen. Ook gingen er wel geruchten door het kamp dat de nazi's weinig goeds in de zin hadden. Vooral de gevluchte Duitse Joden wisten veelal uit eigen ervaring welke kant het op kon gaan. Doch dat hen het ergste te wachten stond geloofden weinigen. Ook al omdat men niets concreets van Polen wist.
Toch was er een permanente angst om gedeporteerd te worden. In de diepere lagen van het bewustzijn was er een besef aanwezig van naderend onheil. Deze vrees voor een onheilspellende toekomst verklaart het wanhopig pogen om aan de deportaties te ontsnappen. Door zich aan arbeid vast te klampen in de hoop daardoor onmisbaar te zijn. Door het verkrijgen van functies, die vrijstelling van transport gaven. En bovenal door het bemachtigen van een stempel. In de loop van 1942 voerden de nazi's een systeem van onderscheidingen in door de Joden op hun persoonsbewijzen stempels te verstrekken. Deze stempels gaven bis auf Weiteres uitstel van deportatie. Ook het plaatsen van de naam op lijsten leek uitzicht te bieden. Allerlei instanties - Duitse en Nederlandse - en particulieren, die misschien een uitweg wisten werden aangeklampt. Op sommige lijsten kwam men na forse betaling, op de Stamliste prijkten de namen van hen (en veelal hun familieleden) die in het kamp belangrijke functies hadden, zoals in de organisatie, het ziekenhuis, het cabaret e.d. Vooral op de dagen voorafgaande aan het transport was er sprake van vele wanhopige pogingen om op de één of andere wijze gesperrt te worden.
Het geringe aantal ontvluchtingen uit het kamp (ca. 300) heeft ook te maken met het door de nazi's zorgvuldig in stand gehouden systeem. Want mogelijkheden om te vluchten waren er zeker. Niet alleen werkten velen bij boeren in de omgeving, waarbij weinig bewaking aanwezig was, ook kon men voor allerlei opdrachten naar elders worden gestuurd. Maar dan bleven wel een aantal familieleden in het kamp achter. In geval van ontvluchting gingen zij of mensen uit de barak van de vluchteling als strafmaatregel op transport! Dat weerhield de meeste, zoals ook de gedachte dat men niet wist waarheen te gaan.
De ‘fatsoenlijke’ behandeling door de nazi's, het stelsel van vrijstellingen, het ziekenhuis, het cabaret hadden echter geen ander doel dan het scheppen van illusies. Want uiteindelijk moest bijna ieder op transport. Het systeem gaf uiteindelijk alleen valse hoop.
-
Adres en faciliteiten
Adres en routebeschrijving
Herinneringscentrum Kamp Westerbork
Oosthalen 8
9414 TG Hooghalen
T 0593 - 592600
F 0593 - 592546
E info(at)kampwesterbork.nl
Hoe bereikt u Herinneringscentrum Kamp Westerbork? Klik hier voor informatie over vervoersmogelijkheden en de bereikbaarheid.Rolstoelen
Herinneringscentrum Kamp Westerbork beschikt over rolstoelen voor gebruik in het museum.
Museumcafé
Een kopje koffie of even rustig lunchen? In het museumcafé kunt u terecht voor warme en koude dranken, gebak, broodjes en soep. Het museumcafé heeft een terras dat uitkijkt op bos en beeldentuin.
Museumwinkel
Het Herinneringscentrum beschikt over een museumwinkel met een uitgebreid assortiment boeken. Bestellingen zijn ook online via onze webshop te doen.
-
Openingstijden en entree
Openingstijden
Ma t/m vrij 10.00 - 17.00 uur
Za en zo 11.00 - 17.00 uur
4 mei 10.00 - 19.00 uurFeestdagen 11.00 - 17.00 uur
25, 31 december en 1 januari gesloten
26 december 11.00 - 17.00 uur
Entreeprijzen
Tot 8 jaar: gratis
8 tot 18 jaar en CJP: € 4,50
18 en ouder: € 9,25
Vrienden: gratis
Veteranen: gratis
Museumkaart: niet geldig
Het ticket geeft toegang tot het museum en de pendelbus naar het kampterrein.
Voor groepen (> 15 personen) gelden speciale kortingstarieven.
Honden
Aangelijnde honden zijn toegestaan. -
Actueel
Actueel
Bekijk hier onze actuele berichten.
-
Nieuwsbrief
Nieuwsbrief
Bekijk hier de nieuwsbrief en meld je aan.
-
Webwinkel
Boekenwinkel
Het Herinneringscentrum beschikt over een boekenwinkel met een uitgebreid assortiment boeken. Ga naar de boekenwinkel.