Verhalen uit de onderduik



Verhalen uit de Onderduik draait om de verhalen van Joodse onderduikers. In de expositie zijn foto's en objecten van Herinneringscentrum Kamp Westerbork, NIOD, Verzetsmuseum Amsterdam en het Fries Verzetsmuseum te zien. Een deel hiervan was nooit eerder in een tentoonstelling te zien.

De expositie heeft in september belangrijke wijzigingen ondergaan. Afgelopen maanden stonden vooral de verhalen van de onderduikers centraal. In de vervolgtentoonstelling betreft dit de onderduikgevers. Een centraal element zal een wand zijn met de titel Rechtvaardigen onder de Volkeren. Op deze wand staan de namen van alle niet-Joden die het leven van Joodse medeburgers hebben gered, met gevaar voor eigen leven. Van een aantal van hen wordt het onderduikhulpverhaal uitgelicht.

Om onderduiken in de Tweede Wereldoorlog mogelijk te maken waren geld, relaties en honderden opvangplaatsen nodig. Maar ook moed en bereidheid om een onzekere toekomst tegemoet te gaan, geïsoleerd in een kleine kamer of in een hol. Ongeveer 25.000 Joden namen deze stap. Een deel van hen werd door verraad, toevallige ontdekking of geldgebrek toch opgepakt en via kamp Westerbork gedeporteerd naar kampen in het Oosten. Naar schatting overleefden 16.000 Joden dankzij onderduik de oorlog.

Franse les
In de expositie staan citaten en foto's uit de onderduik centraal. Ze brengen de beleving van de onderduik dichterbij.

‘Eerlijk gezegd had ik geen idee wat dat was, onderduiken. Ik weet niet eens of ik het woord al eens had gehoord. ‘
- Truus Stern-van Zuiden -

Truus van Zuiden kreeg tijdens haar onderduik in Veenhuizen Franse les van haar onderduikmoeder, Eef van der Linden. Deze les werd gegeven in de kleine kamer, waar Truus verbleef. Het schriftje dat ze gebruikte voor het opschrijven van woordjes is in de expositie te zien.

Onderduikfoto's 
Bijzonder zijn de nooit eerder vertoonde onderduikfoto’s gemaakt in het Statenkwartier in Den Haag. Hoofdrolspelers zijn het Joodse echtpaar Paul en Selma Stibbe-de Raaij en de bewoners van het pand, het echtpaar Hof. Formeel woonde alleen Betty Hof in het huis, omdat haar man Eddy in zijn eigen woning moest onderduiken om aan dwangarbeid in Duitsland te ontkomen.



Siertegel
In de expositie is ook een siertegel, beschilderd door de Oostenrijkse Jood Fritz Tauber, te zien. Fritz en zijn vrouw hielpen zoveel mogelijk mee in het huishouden van hun onderduikadres. Als er niets te doen was vulde Fritz zijn tijd met schrijven en het beschilderen van tegeltje.

De tentoonstelling Verhalen uit de Onderduik is te zien van 7 april 2018 tot en met 6 januari 2019 en maakt onderdeel uit van het Jaar van Verzet. Op deze pagina vind je al onze activiteiten rond het Jaar van Verzet.